Przedszkole dla szczeniąt, czyli nauka poprzez zabawę.
Przedszkole dla szczeniąt to miejsce, w którym młode psy socjalizują się z innymi psami i ludźmi. Korzyści z uczestnictwa psiaka w takich zajęciach są szczególnie istotne ze względu na ograniczenie możliwości wystąpienia problemów związanych z kontaktem z psami i ludźmi w przyszłości.
Socjalizacja szczeniąt w przedszkolu obejmuje prace w trzech płaszczyznach:
- w relacjach pies – właściciel,
- w relacjach pies – pies,
- w relacjach pies – człowiek.
Głównym celem uczestnictwa w psim przedszkolu jest socjalizacja szczenięcia, czyli „przyzwyczajenie do rozmaitych rzeczy i zjawisk, które mogą wystąpić w środowisku1. Proces ten powinien rozpocząć się jeszcze w hodowli, gdzie zadanie hodowcy polega na zapoznaniu szczeniąt z otoczeniem domowym, umożliwieniu poznania przeróżnych odgłosów (na przykład sprzętów powszechnie używanych w domu), oraz zorganizowaniu wyjścia poza dom, na przykład do ogródka. Celem pobocznym uczęszczania do psiego przedszkola jest nauka podstawowych komend oraz edukacja właścicieli. Równie ważnym aspektem uczestnictwa w psim przedszkolu jest powstawanie więzi między psem a właścicielem. Mocna więź tworzy się poprzez współpracę, uczenie się nowych komend i wspólne uczestnictwo w bardzo atrakcyjnych dla psa zabawach z innymi psami a także dzięki właściwemu rozumieniu zachowania się psa, w tym radzeniu sobie z niepożądanymi zachowaniami lub zapobieganie im.
Zajęcia z psiego przedszkola powinny odbywać się na ogrodzonym placu bądź sali, grupa jednorazowo nie powinna być większa niż 6-8 szczeniąt, najlepiej różnych ras. Czas trwania jednego spotkania nie powinien być dłuższy niż 45 minut. W trakcie szkolenia szczenięta będą miały okazję zarówno pobawić się ze sobą, jak i nauczyć się skupienia na właścicielu oraz wykonywania podstawowych komend, czyli nauka będzie przeplatała się z zabawą. Właściciele uzyskają natomiast odpowiedzi na temat wychowywania szczenięcia, oraz będą mieli okazję wysłuchać porad na temat nauki czystości czy pozostawiania szczenięcia samego w domu. Takie pogadanki, obejmujące najważniejsze kwestie dotyczące prawidłowego rozwoju szczenięcia mogą stanowić znakomitą bazę wiedzy na temat zachowań i potrzeb psów, co z pewnością może pomóc właścicielowi w wychowaniu psa niesprawiającego problemów wychowawczych. Jeśli natomiast takie wystąpią, będzie potrafił je zminimalizować lub chociażby wiedzieć, dokąd może zwrócić się o profesjonalną pomoc.
W trakcie zajęć szczenięta ras dużych uczą się w przedszkolu delikatności i „poznają” szczenięta ras małych, dzięki czemu w przyszłości, gdy napotkają małego psa będą wiedziały, że na przykład nie należy go gonić. Szczenięta ras małych, natomiast, uczą się, że duże psiaki nie zrobią im krzywdy i nie należy się ich bać.
Korzyści z uczestnictwa w psim przedszkolu są ogromne. Dobrze socjalizowany pies będzie w przyszłości psem pewnym siebie (w znaczeniu nie lękliwym), dobrze zaznajomionym ze swoim najbliższym otoczeniem, świetnie komunikującym się z innymi psami. Ograniczone zostanie również ryzyko wystąpienia u takiego psa agresji, oraz zagrożeń z nią związanych. Innym rodzajem korzyści z uczestnictwa w psim przedszkolu jest edukacja właścicieli. Bardzo ważne jest, aby ludzie zdawali sobie sprawę z podstawowych potrzeb psa, jaką jest chociażby zapewnienie odpowiedniej ilości aktywności psychofizycznej. Często właściciele szczeniąt mówią, że nie spuszczają psa ze smyczy ze strachu, że nie do nich nie wróci, albo że zostanie skrzywdzony przez innego psa. Podczas zajęć w psim przedszkolu szczenięta bawią się spuszczone ze smyczy a ich właściciele przekonują się, że psy nie uciekną. Socjalizacja psa nie powinna kończyć się za bramą ośrodka szkoleniowego – powinna być procesem ciągłym, ze szczególnym uwzględnieniem tego, co dzieje się na spacerach. Aby spacery były przyjemnością zarówno dla właścicieli psów jaki ich pupili, w dobrym psim przedszkolu powinna zacząć się nauka przywołania, oraz chodzenia na luźnej smyczy. Właściciele w dobrym przedszkolu są również edukowani pod kątem psiej mowy ciała, czyli sposobów, dzięki którym psy komunikują się ze sobą nawzajem oraz z ludźmi. Podstawowa wiedza na temat psiej komunikacji może zminimalizować ryzyko pogryzień zarówno człowieka jak i innego psa.
Często zdarza się, że szczenięta są onieśmielone w psim przedszkolu i boją się kontaktów z innymi psami, zabaw z nimi. Aby socjalizacja z innymi psami oraz ludźmi przebiegła pomyślnie powinna się odbyć w takim tempie i na takich zasadach, aby młody pies czuł się bezpiecznie i komfortowo. Może się zdarzyć, że pies jest nieufny w nowych sytuacjach, i widok biegających, bawiących się psów nieco go zestresuje, jednak gdy pozwolimy mu się do nich zbliżyć „na własną łapę”, zobaczymy że z zajęć na zajęcia będzie się czuł coraz lepiej.
Zastrzeżenia związane z organizacją psich przedszkoli wiążą się głównie ze sposobem prowadzenia zajęć w niektórych placówkach. Zdarza się, że w zajęciach uczestniczy około 40 psów, niekiedy starszych niż 6 miesięcy, które są po prostu spuszczane ze smyczy i pozostawione same sobie. W takich warunkach dobra socjalizacja jest bardzo utrudniona, ponieważ brakuje elementu kontrolowanej zabawy i ewentualnej reakcji nadzorujących szkoleniowców w przypadku chociażby zbyt brutalnej zabawy. Innym, poważnym zastrzeżeniem jest zmuszanie psa do pokonywania przeszkód takich jak tunele, czy kładki. Tego typu elementy, tak jak wszystkie nowości w życiu szczenięcia powinny kojarzyć się psu dobrze, a co najmniej neutralnie.
Uczestnictwo w psim przedszkolu jest dla szczenięcia bardzo ważne. Daje ono bazę zarówno dla młodego psa jak i jego właściciela do stworzenia psio-ludzkiego związku idealnego. Oczywiście główne zamierzenie przedszkola, czyli socjalizacja psa nie może kończyć się na dwóch 45 minutowych zajęciach w tygodniu. Okres socjalizacji trwa na tyle krótko, że właściciele powinni wykorzystywać każdy dzień na zapoznawanie psiaka z nowymi bodźcami, różnymi ludźmi, dziećmi, rowerzystami, ruchem ulicznym, i innymi dobrze socjalizowanymi psami. Psie przedszkole jest tylko jednym z narzędzi, jakie otrzymuje właściciel i to od niego zależy czy będzie umiał je odpowiednio wykorzystać.
Anna Pankowska
¹Jean Donaldson, Pies i człowiek, wyd. Galaktyka, s.84